Kringavond 4 oktober 2011

Historische Kring Hoogeveen herdenkt Jan Havinga

(door Lammert Huizing)

HOOGEVEEN. Op indrukwekkende wijze heeft de Historische kring donderdag 15 september op de bijeenkomst in De Tamboer het onlangs overleden erelid Jan Havinga herdacht. ’Geboren in de kop van Groningen, voelde hij zich Groninger’, zei voorzitter Willem Schelhaas, ’Maar de laatste 25 jaar voelde hij zich ook een Drent, een Hoogevener zoals er maar weinigen zijn.’’Hij was medeoprichter van de Historische Kring, werd direct bestuurslid met als hoofdfunctie penningmeester, gaf zijn krachten aan de hele organisatie en vanaf het eerste moment ook aan de Veenmol.

Het moest een blad worden waarin de geschiedenis van Hoogeveen naar voren kwam maar ook met anekdotes en op de werkelijkheid geschoeid. Hij heeft hele dagen besteed aan het doorzoeken van archieven en het lezen van de vroeger uitgegeven jaargangen van de Hoogeveensche Courant. Hij zocht uit wie de eerste patiënte was van het ziekenhuis Bethesda, vond uit dat ze in België woonde en zocht haar op. Hij zag de humor van oude gebeurtenissen en advertenties en wist die treffend in de Veenmol weer te geven. Hij was nog lang niet klaar met zijn werk over Hoogeveen. Vanuit het ziekenhuis maakte hij nog een boekwerk af. En twee dagen voor zijn overlijden was hij nog bezig voor de Historische kring. We zullen hem missen als mens maar ook zijn van humor doortrokken bijdragen in de Veenmol. Een man waar we eigenlijk niet zonder kunnen.’
Ter nagedachtenis aan Jan Havinga werd hierna door de ruim 350 aanwezigen een stiltemoment in acht genomen.

Vrijwilligers
Willem Schelhaas riep vervolgens 2011 uit tot het ’jaar van de vrijwilligers’. De vorige kringavond, zei hij, was er nog geen kijk op een andere locatie. En intussen zijn we nu al verhuisd naar de Schutstraat, van 70 vierkante meter naar 300. Alles moest gesausd en geschilderd worden, getimmerd, stellingen gebouwd, alles schoongemaakt en de hele inventaris moest worden verhuisd. Dit kon allemaal gebeuren dank zij de vrijwilligers. Schelhaas noemde de professionals Piet Arends en Jan Gruppen die zich wekenlang hebben opgeofferd aan sausen en schilderen, Klaas Prins die timmerde en Jan Pol die alles met anderen uit De Arend naar de nieuwe locatie heeft versleept. Zij en ook de andere ongenoemden kregen een daverend applaus van de zaal.
Er volgt nog een officiële opening en er komt ook een open dag voor alle leden. Het bestuur, aldus Schelhaas, is trots op alles wat in de loop de jaren aan geschiedkundig materiaal is verzameld. Tenslotte deed hij een oproep om vrijwilligers voor het bezorgen van de Veenmol, waardoor de kosten voor de Historische Kring enorm kunnen worden gedrukt.

Ademloos
Hoofdmoot van de kringavond was de lezing ’Veenhuizen gesticht uit weldadigheid’ door Jan de Maar, gepensioneerd onderwijzer en bestuurslid en gids van het Gevangenismuseum. Aan de hand van indrukwekkende beelden vertelde hij hoe er na 1823 drie grote gestichten kwamen voor bedelaars, landlopers en wezen. De Maatschappij voor Weldadigheid wilde hen heropvoeden door arbeid op het land of in de vervening. In 1859 nam het rijk de gestichten over en maakte er rijkswerkinrichtingen van. De Maar schetste het pionierswerk van kolonel Johannes van den Bosch, het dagelijkse leven in en rond de gevangenissen, hoe het ging in de kerken, wat er vandaag aan objecten nog zichtbaar is van het verleden, enz. Hij doorspekte zijn verhaal met talrijke anekdotes, waardoor het voor de aanwezigen ging leven. Ademloos luisterde men naar de talentvolle verteller, die Jan de Maar bleek te zijn. Voor de Historische Kring was het een zeer geslaagde opening van het nieuwe seizoen.